De opbrengst van zonnepanelen is de belangrijkste reden waarom mensen de investering maken in solar. Toen wij net met dit werk begonnen, werd er met gepaste scepsis gekeken naar de beloofde opbrengst van een systeem. Er werd hardop getwijfeld of zonnepanelen wel echt een goede investering was. Er waren toen ook niet echt goede cijfers om een opbrengstberekening op te baseren. Er waren wel wat systemen in het veld en er was een soort vuistregel voor het omrekenen van Wp (het vermogen van de panelen) naar kWh (eenheden elektrische consumptie/productie), maar die waren vrij ruw en iedereen beweerde daar wat anders over.
Buiten de ruwe, fysieke opbrengst, was er natuurlijk discussie over hoeveel de investering daadwerkelijk opbracht. In Spanje – bijvoorbeeld - is de productie van de panelen heel hoog, maar voor alles wat je te veel produceert en niet direct verbruikt, krijg je niets terug. Het is daar dus helemaal niet interessant om zonnepanelen te nemen. Er zijn dus twee componenten aan het berekenen van de opbrengst voor zonnepanelen: 1) de fysieke productie van de zonnepanelen zelf; 2) het financiële rendement - hoeveel je daarmee daadwerkelijk bespaart op je maandelijkse elektriciteitsfactuur.
Op deze pagina kun je lezen over:
Opbrengst van zonnepanelen; berekening anno 2022
Om de opbrengst te berekenen maakt Triplesol gebruik van een softwareprogramma dat wordt gemaakt door SolarEdge, een omvormer fabrikant. Dit programma maakt het mogelijk om een woning in te tekenen in een omgeving en daarbij wordt dan direct rekening gehouden met: 1) de ligging van de woning; 2) de oriëntatie van de daken; en 3) het vermogen van de panelen. Een andere belangrijke eigenschap van het programma, is hoe het rekening houdt met schaduw. Objecten die schaduw veroorzaken, zijn makkelijk in te tekenen. Wij gebruiken deze software ook voor het berekenen van systemen van andere merken. Systemen leveren namelijk vrijwel altijd hetzelfde op. De designer van SolarEdge is een ontzettend handige tool en heeft ons werk een stuk eenvoudiger gemaakt. Het is ook heel betrouwbaar. Wij krijgen nooit klachten dat een systeem de opbrengst niet haalt. De fysieke opbrengst van een systeem berekenen, is zo dus heel eenvoudig en betrouwbaar.
Grafiek met maandelijkse opbrengst
De opbrengstberekening wordt geplot in een grafiek waarin de opbrengst zichtbaar wordt gemaakt over de maanden van het jaar. De software houdt rekening met hoe de zon over de installatie heen draait. Een installatie dat op het noorden ligt op een schuin dak, zal bijvoorbeeld in de winter vrijwel geen productie hebben, en in de zomer relatief veel. Voor systemen die op het zuiden liggen zal dat veel minder uitmaken. Of je iets hebt aan deze informatie is natuurlijk een tweede. Het is niet alsof mensen hun installatie aan het eind van elk seizoen omleggen om de maximale opbrengst eruit te kunnen halen.
Meteorologische gegevens
We krijgen wel eens de vraag of het systeem er ook rekening mee houdt dat het is een keer een jaar lang slecht weer kan zijn. We weten allemaal wel in de recente geschiedenis wanneer we warme jaren en koude jaren hebben gehad. Daarnaast is er klimaatverandering. Wat kan software die vandaag is gemaakt zeggen over de toekomst op dat vlak? Aardig wat, nog steeds, want de software is gebaseerd op gemiddelde aantallen zonuren per jaar en gebaseerd op meteorologische gegevens die tientallen jaren teruggaan. Het gemiddelde aantal zonuren bepaald in hoge mate de productie van het systeem, en die wijkt van jaar op jaarbasis niet zo heel erg af. Dus het klopt dat een zonnepaneelsysteem niet elk jaar zal produceren wat hij volgens de software moet doen, maar gemiddeld genomen zal het dat wel doen.
Financiële opbrengst van zonnepanelen berekenen
Om de opbrengst van een investering in zonnepanelen te berekenen, komen we eigenlijk terecht bij de meest gangbare manier om dat te berekenen bij zonnepanelen: de terugverdientijd berekening. De terugverdientijd berekening houdt rekening met tenminste drie belangrijke factoren: 1) de opbrengst van het systeem; 2) de kosten van het systeem; 3) de kosten van stroom. Zonnepaneelsystemen zijn bijna helemaal onderhoudsvrij. Kosten voor onderhoud tellen daarom maar marginaal mee in de terugverdientijdberekening.
De software van SolarEdge
Ook hiervoor gebruiken we de software van SolarEdge. Deze heeft een ingebouwde terugverdientijdberekening. Er komt een mooi grafiekje bij waarin ook de break-even lijn staat afgebeeld: het moment waarop de investering is terugverdiend en je gaat verdienen. De software is niet alleen voor Nederland gemaakt, maar voor de hele wereld. Het is dus mogelijk om in deze software op te nemen wat de elektriciteitsmaatschappij aan je teruggeeft voor elke kWh die je niet direct gebruikt. In Nederland hebben we echter de salderingswetgeving. Alles wat je te veel opwekt, ruil je in principe om tegen kWh’s die je later weer nodig hebt. Aan deze functie heb je nu dus nog niks. Als salderen versoberd wordt, zou dat echter in de toekomst kunnen veranderen. Met deze software zal de nieuwe terugverdientijd dan wel berekend kunnen worden.
Factoren die niet meegeteld worden
In de opbrengstberekening die wij produceren zijn er ook factoren waar helaas geen rekening mee wordt gehouden. Een voorbeeld hiervan zijn storingen. Het kan zijn dat een systeem platligt en een poosje niet functioneert. Storingen komen helaas voor en hebben uiteraard een invloed op de opbrengst. Het doel is deze zo snel mogelijk te verhelpen zodat deze geen invloed heeft op de opbrengst van zonnepanelen, voor zover dat mogelijk is.
Vervuilde panelen
Panelen kunnen vervuild raken. Dat zie je het vaakst gebeuren op platte daken in een roetrijke omgeving. Doordat de panelen onder een lichte hellingshoek zitten, spoelt het vuil er minder makkelijk vanaf. Het is wel beter om zonnepanelen schoon te houden. Schone panelen hebben nu eenmaal een hogere productie.
Uitval van het net
Het elektriciteitsnet wordt in Nederland steeds voller. Er zijn al gevallen bekend waarbij mensen de stroom van hun productie niet kwijt kunnen aan het net. Dit zie je meestal buiten de randstad, waar het elektra-infrastructuur dunner is. De spanning op het net bereikt dan meer dan 250 V, waardoor omvormers uitgaan. De omvormer gaat dan in veiligheidsmodus en stopt met produceren. Helaas komt dit steeds meer voor en dit is een punt van zorg voor de toekomst.
Gemiste kans ergens anders in te investeren
Daarnaast zijn er factoren die strikt genomen wel in de terugverdientijdberekening thuishoren, maar er geen onderdeel van uitmaken. Een voorbeeld is misgelopen rente op het spaargeld. Voor beleggers onder ons is investeren in zonnepanelen misschien een gemiste kans om in iets anders te beleggen met een vergelijkbaar rendement. Daar houdt de terugverdientijd berekening geen rekening mee.
Woning wordt meer waard
Maar er is natuurlijk ook een keerzijde aan factoren waar de terugverdientijdberekening geen rekening mee houdt. Een pand met zonnepanelen is ook meer waard in de verkoop. Je bespaart dus direct met zonnepanelen, maar de waarde van het pand stijgt ook direct.
De toekomst
Het financiële rendement van het systeem is afhankelijk van de toekomst van salderen. Salderen gaat waarschijnlijk op gegeven moment verdwijnen en wordt dan misschien vervangen door een standaard terugleversubsidie die niet verband houdt met het eigen verbruik. Die zal voor particulieren waarschijnlijk minder gunstig uitvallen dan de huidige regeling. De vorige regering heeft wel al gesproken van een transitieperiode waarin mensen die nu investeren in zonnepanelen hun terugverdientijd op een gemiddeld systeem niet boven de 7 jaar zullen zien stijgen. Echter, er is vooralsnog geen aanleiding om te denken dat de huidige regering hier haast mee gaat maken. Er is nog niets over in het nieuws te lezen.