APSystems (door ons APS genoemd) is een micro-omvormer systeem. Triplesol installeert al APS sinds 2015. Wij raakten ermee in aanraking op de Solar beurs in Vijfhuizen dat jaarlijks wordt gehouden. Daar stond een stand met de eerste importeur van APS in Nederland, Focus-E. Focus-E had ook een installateur meegenomen die al een poosje met APS werkte. Hij wist ons te vertellen dat hij heel goede ervaringen had met APS micro-omvormers en dat het de extra kosten meer dan waard was. Anno 2022 kunnen we dat beamen.
Op deze pagina kun je lezen over:
De snelle feiten van een APS-systeem
APS is een parallel geschakeld micro-omvormersysteem. Het is een dure optie in vergelijking met een serieel geschakeld systeem. APS werkt goed als er schaduw valt op het voorgestelde legplan bij zonnepanelen. Je kunt per paneel de productie volgen in een monitoringsapp. Triplesol biedt standaard 20 jaar garantie op de APS micro-omvormers. Op het monitoringskastje (de ECU) zit 5 jaar garantie. APS-producten worden in China gemaakt. Er is een Nederlandssprekende helpdesk, ook al zal je daar als consument niet snel mee te maken hebben.
Het doel van een APS-systeem
APS is het stereotype parallel geschakelde systeem. Dat wil zeggen dat het al de kenmerken heeft van zo’n systeem. Elk paneel “denkt voor zichzelf” en is niet afhankelijk van de andere panelen. Dat komt doordat elke micro-omvormer beschikt over een MPP tracker. Deze bepaalt de ideale werkspanning. Bij schaduw op een paneel of als een paneel kapotgaat, dan blijven de andere panelen goed doorwerken.
Geen omvormer in huis
Wij adviseren APS te nemen op moment dat er geen mogelijkheid is om ergens een omvormer op te hangen. Dit soort situaties komen we wel eens tegen in oudere woningen of bijvoorbeeld op een woonark. Mensen die een gevoelig gehoor hebben en niet houden van geluidjes in huis, kunnen ook de voorkeur hebben voor een micro-omvormer systeem van APS. Daarbij ligt alles buiten op het dak. Het is in ons denken wel overdreven. Sinds we in 2014 zonnepanelen installeren, is er nog geen klacht binnengekomen over het geluid van de omvormer.
Dakvlakken liggen ver uit elkaar
Een ander goed voorbeeld wanneer APS een goede optie is, is wanneer er op verschillende dakvlakken panelen komen te liggen en dat vlakken in het legplan niet echt te overbruggen zijn met bekabeling. Bij een traditioneel omvormersysteem heb je dan twee omvormers nodig. Bij APS is dat niet nodig. Je moet alleen goed oppassen dat de ECU wel voldoende signaal ontvang van beide dakvlakken, omdat anders monitoring een probleem wordt.
Monitoring per paneel
Op het internet zijn zeer lovende verhalen te vinden over mensen met een APS-systeem. Dat is begrijpelijk. Het aantal storingen bij APS is zeker tegenwoordig vrij laag. Daarnaast is de opbrengst goed. Waar APS-klanten vooral gelukkig van worden is de monitoring per paneel. Hierdoor is precies de zien als een paneel ergens last van heeft of kapot is. Dat laatste komt overigens erg weinig voor, moet daarbij wel gezegd worden.
Monitoren van een APS-systeem
Alle monitoring van een APS-systeem verloopt via de ECU, een klein monitoringskastje dat het liefst zo dicht mogelijk bij de panelen gemonteerd wordt. De reden dat je dit kastje zo dicht mogelijk bij de panelen wilt hebben, is doordat de ECU communiceert met de panelen via Zigbee protocol. Zigbee protocol is een radiosignaal dat vooral in industriële toepassingen wordt gebruikt en als kenmerk heeft dat het grotere afstanden kan overbruggen dan bijvoorbeeld wifi. In de praktijd valt de afstand die overbrugt kan worden echter dikwijls tegen. Vandaar dat handig is de ECU zo dicht mogelijk bij de panelen te doen. Als er twee locaties zijn waar de panelen komen, dan kun je de ECU het best zo goed mogelijk in het midden doen van deze twee locaties. De ECU kan worden verbonden met wifi of netwerkkabel. In de praktijk werken beide verbindingsmethodes uitstekend.
Werken met de ECU
Op het kastje van de ECU bevinden zich twee lampjes. Daaruit kun je niets relevants aflezen helaas. Waar je veel meer aan hebt, zijn de twee apps van APS: ECU-R app (de ECU app) en EMA app. Beide zijn gratis en te vinden in de app store. Met de ECU app kun je monitoren, maar daar gebruikt niemand het voor. Het werkt namelijk pas als je verbindt met de ECU. Daarvoor moet je bij de ECU staan en ermee verbinden, maar je wilt juist overal ter wereld toegang hebben tot je opbrengstgegevens. Toch is de ECU app erg handig omdat je bijvoorbeeld het netwerk waar de ECU op zit wilt aanpassen. Dat kan alleen met de ECU app.
De EMA app
In de EMA-app kan zoals gezegd de productie van het systeem overal ter wereld gevolgd worden. Je kunt de productie zien van het systeem per dag, week, maand, jaar of totaal. Uiteraard kun je zo ook volgen of het systeem goed werkt. In het tweede scherm kun je de productie per paneel zien. Daarbij is het handig om te onthouden dat er meerdere aansluitingen zitten op een micro-omvormer. Meestal kun je niet 1 op 1 zien welk specifieke paneel precies door schaduw getroffen is. Die EMA-app is ook op de computer eenvoudig te openen; dat hoeft niet op de smartphone. De inloggegevens voor de EMA-app worden door Triplesol aangemaakt en door ons per email verzonden zodra het systeem opgeleverd is.
Hoe zit een APS-systeem in elkaar?
Voor de meeste lezers zal deze informatie niet erg relevant zijn. Het is zeker geen verplichte kost. Wij als adviseurs weten deze informatie natuurlijk wel. Het is onze taak te zorgen dat er een werkend systeem bij jullie komt. Deze informatie is voor mensen die het leuk vinden zo’n onderwerp uit te diepen en geïnteresseerd zijn in de techniek: de mogelijkheden en de beperkingen.
Meerdere micro's in één behuizing
APS is groot geworden met het idee dat meerdere micro-omvormers in één behuizing geplaatst kunnen worden. Hierdoor werd het een goedkopere oplossing dan de grote concurrent: Enphase. Doordat deze krampachtig bleef vasthouden aan één behuizing per micro-omvormer zag het APS een marktaandeel opslokken op de micro-omvormer markt.
Bij APS is de term micro-omvormer een beetje verwarrend. Wij gebruiken het bij de aanduiding van een behuizing met daarop een aansluiting voor meerdere panelen. In feite bevindt zich in die behuizing twee of vier micro-omvormers. Het is echter raar om te spreken over 4 micro-omvormers terwijl je maar kastje in je handen hebt. We noemen dus voor het gemak een behuizing met daarin twee of vier micro-omvormers gewoon één micro-omvormer.
Verschillende soorten micro's
Je hebt 2 soorten APS-micro’s: één voor 1-fase (DS3, QS1 - of opvolger) en een voor 3-fase (YC1000 – of opvolger). De DS3 is net nieuw. Hij kan hoogvermogen panelen aan. Er kunnen twee panelen op een DS3 van tot wel 450 Wp vermogen. De QS1 is een soort dubbele DS3, maar heeft een kleiner bereik qua vermogen. Op deze micro kunnen vier panelen.
De YC1000 heeft aansluitingen voor wel 4 panelen, maar kan er meestal niet meer dan 3 aan vanaf 345 Wp. Daarnaast heeft de YC1000 maar één Mpp tracker. Hierdoor worden de panelen op een YC1000 in de praktijk in serie geschakeld. Bij de opvolger op de YC1000 gaan ze dit veranderen. Er komen vier Mpp trackers in de nieuwe YC1000 en er kunnen veel zwaardere panelen op straks.
Je kunt ervoor kiezen om toch zwaardere panelen of meer panelen op een QS1 of YC1000 te stoppen. De micro-omvormer zal blijven werken, maar gaat bij veel zon wel aftoppen. Helaas zijn er niet al te veel heel zonnige dagen in Nederland, waardoor het verlies wel beperkt blijft.
Maximale stringlengte
Een APS-string mag een maximaal vermogen hebben van 4600 Watt AC op het zuiden. Op het oosten, westen of noorden, mag dat meer zijn. De string mag maximaal 20 A worden afgezekerd. Dat komt doordat de trunk kabel van APS niet meer dan 20 A aankan, officieel. Dit betekent niet dat de totale installatie minder dan 20 A moet zijn. Je kunt simpelweg meerdere strings maken. In de praktijk komt dat echter bijna nooit voor. 4600 Watt AC vermogen is een behoorlijke opbrengst. Op de YC1000 mag de string tot wel 13800 Watt zijn en 3*20 A afgezekerd worden.
De onderdelen van een APS-systeem
De ECU
Men begint het ontwerp altijd met de communicatiemodule: de ECU. Hiervan heb je er meestal maar één nodig per systeem. Je kunt kiezen voor 2 ECU’s als de panelen te ver uit elkaar liggen. Voor een laag aantal panelen – maximaal 4 stuks - heb je de ECU-B. Een ECU communiceert met de panelen via Zigbee protocol. Je kunt het verbinden met internet via wifi of met datakabel.
YMVK, trunk en kabelverbinders
Vanuit de groepenkast komt een wisselstroom kabel naar de APS micro-omvormers toe. De micro-omvormers zijn met elkaar verbonden met de trunk kabel. De trunk kabel en de wisselstroomkabel verbind je met een kabelverbinder (kabelverbinder - ConQpD).
Als er groepjes panelen zijn die ver uit elkaar liggen, kun je ervoor kiezen deze te verbinden met weer een normaal stukje wisselstroom kabel. Je hebt bij die manoeuvre dan weer twee kabelverbinders nodig. Als je in de installatie gebruik maakt van 2 strings, heb je dus ook 2 kabelverbinders nodig. De kabelverbinder kan simpelweg vervangen worden door een lasdoos, als dat handiger is.
Je kunt dus kiezen tussen drie soorten micro’s. De DS3 en de QS1 mag je combineren in 1 string. Je kunt ervoor kiezen om minder panelen aan te sluiten op een micro dan dat er aansluitingen zijn. Je moet dan wel de DC-ingangen op de micro afsluiten met DC-afsluitdoppen. Het vervelende van micro’s met aansluitingen voor meerdere panelen, is dat de panelen zelden allemaal braaf naast elkaar liggen op bereikbare afstand voor de micro’s. Om de panelen te kunnen verbinden met de micro, maken we gebruik van DC-verbindkabels.
Trunk afdoppen of kabelverbinders en YMVK
Voor elke micro-omvormer heb je een stuk trunk verbindkabel nodig. Deze koop je als string (aan elkaar). Wij kopen vaak een beetje extra verbindkabel als we denken dat de micro’s net iets te ver uit elkaar liggen om te overbruggen met de standaard afstand van 2 m. Voor de connectoren die daarmee niet in gebruik zijn, moet je AC afsluitdoppen kopen. Je hebt dus de keus als je ruimtes wilt overbruggen tussen micro-omvormers: of je doet extra trunkkabel dat je moet afdoppen, of je doet er een stukje wisselstroom kabel tussen met twee kabeverbinders. Optie 1 doe je meestal met korte afstanden waar je afgedopte connectoren goed kunt wegwerken. Optie 2 doe je in alle andere gevallen. Tot slot heb je de open eind afsluitdop. Zoals een string begint met een kabelverbinder, eindigt hij met zo’n einddop. Als je meerdere strings hebt, heb je ook meerdere einddoppen.
Het bedrijf APSystems
APS bestaat sinds 2010 en is gevestigd in Silicon Valley in de VS. Inmiddels zijn er over de hele wereld kantoren van APS te vinden - ook in Nederland. Vanuit kantoor worden installateurs ondersteund met technische ondersteuning en ook gewoon in het Nederlands. De verkopen zijn jaar op jaar sterk gestegen en APS is ook winstgevend. 2/3de van alle werknemers van APS werken op de afdeling van R&D en zijn dus bezig met het ontwikkelen en verbeteren van APS-producten. Het bedrijf heeft meer dan 130 patenten op omvormertechnologie. In landen waar er strenge controle is op de werking van omvormers, hebben de producten van APS alle benodigde certificaten behaald. Wereldwijd zijn er meer dan 100.000 APS system geïnstalleerd. De installaties zijn verspreid over meer dan 120 landen.
Kiezen voor een APS-systeem
Laat één ding volstrekt duidelijk zijn: als de situatie het toelaat, is de keuze voor een serieel geschakeld systeem veruit het beste op bedrijfseconomisch vlak. Parallel is relatief duur en het levert niet meer op. Sommigen maken het argument dat parallel twee keer zo lang meegaat. Daar is inderdaad iets voor te zeggen. Als wij APS aanbieden zit daar standaard 20 jaar garantie op, terwijl een seriële omvormer maar 10 jaar garantie heeft standaard. Soms is een APS-systeem wel drie keer duurder dan een serieel geschakeld systeem, waardoor die redenering redelijk mank loopt.
Twijfel bij garantie
Bovendien is het maar zeer de vraag of een APS-systeem wel als geheel over de streep komt na 20 jaar. Als er in de tussentijd wat APS micro-omvormers sneuvelen, ben je wel wat kwijt ook om die te laten vervangen. Dakwerk is altijd duurder dan binnenwerk. Het is veel makkelijker voor een installateur één omvormer te vervangen na 10 jaar dan tussentijds een paar keer op het dak te moeten klimmen om een micro-omvormer te vervangen. Het vervangende product is dan wel gratis, maar de werkzaamheden van de installateur zijn dat helaas niet.
Liever SolarEdge dan APS
Als de keus is gemaakt voor een parallel geschakeld systeem, dan adviseren wij toch aan om SolarEdge te kiezen. SolarEdge is net zo betrouwbaar als APS en levert net zoveel op. De garanties op de producten zijn ook erg vergelijkbaar. Het aantal storingen dat voorkomt is ook ongeveer hetzelfde. Soms is SolarEdge iets goedkoper. APS wordt vaak verkocht met de opmerking dat waar een gelijkstroom systeem zoals SolarEdge hoge voltages op het dak genereert, een wisselstroom systeem van APS niet meer spanning heeft dan een normaal stopcontact. De waarheid is dat dit geen klap uitmaakt. Het klopt dat je liever een draadje doorknipt waar 230 V op staat, dan waar 800 V op staat, maar gelukkig komt het niet vaak voor dat mensen die fout maken.
Dit gezegd hebbende, APS is op zichzelf een betrouwbaar en mooi bedacht systeem en het heeft al de voordelen die SolarEdge ook heeft.